Sınav Sonrası Adımlar, Bölüm Seçimi ve Teknik İpuçları
Her yıl yaklaşık 2 milyon 500 bin kişinin katıldığı Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı (YKS), birçok gencin gelecek hayallerinde önemli bir yer tutuyor. Mesleki başlangıçların dönüm noktası olan bu sınav için ilgi, yetenek, fırsat ve sürdürülebilir hedefleri göz önünde bulundurarak dikkatli hareket etmek gerekiyor. Bu yazımızda sınavın hemen ardından yapılması gerekenleri sıraladık:
Sınavın ardından ilk olarak neler yapılmalı?
Büyük bir çaba ve hazırlığın ardından girilen sınavın hemen sonrasında sonuçları kontrol etmek tabii ki önemli olan ilk nokta:
– Sınav sonuçları yaklaşık bir ay sonra ÖSYM tarafından açıklanıyor. (2025 yılı Sınav Sonuçları 16 Temmuz tarihinde açıklanacaktır)
– E-Devlet veya ÖSYM web sitesinden TYT, AYT, YDT puan ve sıralamanızı kesin olarak öğrenebiliyorsunuz.
– Sonuçlara göre yapılan tercihlerin ardından e-kayıt dönemi başlıyor.
– Kayıt için gerekli belgeler arasında yerleştirme belgesi, diploma, kimlik fotokopileri bulunuyor.
Tercihler hangi kriterlere göre yapılmalı?
Tercih yaparken en kritik nokta puana göre değil sıralamaya göre tercih yapmaktan geçiyor. Üniversite tercihinde şu noktalara dikkat etmelisiniz:
- Puana değil başarı sıralamasına göre tercih yapın.
- Sıralamanın hem üzerindeki hem altındaki bölümleri tercih listenize ekleyin.
- Taban puan, başarı sırası ve burs olanaklarını karşılaştırmalı olarak analiz edin.
- Filtrelemelerde puan türü, şehir, devlet/vakıf gibi kriterleri kullanın.
- Son 3–4 yılın verilerini inceleyerek tablo oluşturun.
Bölüm seçerken ilgi alanları neden önemli?
Üniversite tercihlerinin meslek hayatını doğrudan etkilediğini unutmamak gerekiyor. Bu nedenle seçilen bölümler için aşağıdaki sorulara cevap vermeyi ihmal etmeyin:
- Yeteneklerime göre bir meslek seçimi yaptım mı?
- Bölümde hangi dersler yer alıyor?
- Bu bölümü okuduktan sonra hangi işlerde çalışabilirim?
- Gelecekte bu mesleklerde hangi farklı işleri yapabilirim?
- Akademik kadro, sosyal olanaklar, laboratuvarlar, yurt dışı eğitimleri, ÇAP ve yan dal sistemleri bana uygun mu?
Bölüm seçerken ayrıca…
- Mutlaka rehberlik hizmeti alın. Güvendiğiniz kurumların rehberlik bölümleriyle görüşün ve tercih sıralamanız için önerilerini alın.
- Kampüsleri ziyaret edin, okuldan mezun olanlarla iletişime geçin.
- Sosyal imkanları ve barınma, ulaşım gibi seçenekleri değerlendirmeden karar vermeyin.
- 24 tercih hakkının hepsini kullanmak gibi bir zorunluluğunuzun olmadığını unutmayın. İstemediğiniz bir bölüme yerleştirilmenin gelecek yıl sınava tekrar girmek istediğinizde sizin için dezavantaj oluşturacağını unutmayın.
Tüm bunlarla birlikte psikolojik hazırlık da sınav sonrası çok önemli bir yer tutuyor. Hayatın bu döneminde yapılacak bütün seçimlerin tek bir şanstan ibaret olmadığının farkında olmak ve zorlanılan noktalarda uzman desteği almak çok kıymetli.
Ayrıca meslekler ve başarı hikayeleri konusunda kaynakları takip etmek ve uzmanların tavsiyelerini dinlemek gerekiyor.
Ek ipuçları:
2025 yılının öne çıkan mesleklerinden birkaç örnek:
Meslek seçimi yaparken sadece bugünün trendleriyle değil gelecekte öne çıkması beklenen mesleklerle ilgili de öngörülerde bulunmak gerekiyor. Bu nedenle üniversite tercihleri konusunda öncelikle kaynak araştırması yapmak ve öne çıkan meslekler konusunda bilgi toplamak önemli. Bu konuda 2025 yılında World Economic Forum’un hazırladığı İşlerin Geleceği Raporu’na göre öne çıkan meslekler şöyle:
- Big Data Uzmanları
- FinTech Mühendisleri
- Yapay Zekâ ve Makine Öğrenimi Uzmanları
- Yazılım & Uygulama Geliştiricileri
- Güvenlik/Yönetim Uzmanları
- Veri Depolama Uzmanları
- Otonom ve Elektrikli Araç Uzmanları
- UI/UX Tasarımcıları
- IoT (Nesnelerin İnterneti) Uzmanları
- Veri Analistleri ve Bilimcileri
- Çevre Mühendisleri
- Bilgi Güvenliği Analistleri
- DevOps Mühendisleri
- Yenilenebilir Enerji Mühendisleri
Bu mesleklerin yanı sıra teknolojik büyümeyle paralel olarak, sahada çalışan pozisyonlarda da ciddi artış bekleniyor:
- Tarım işçileri
- Hafif araç/drone teslimat sürücüleri
- İnşaat işçileri
- Satış personeli
- Gıda işleme operatörleri
- Hemşirelik, sosyal hizmet, danışmanlık
- Orta ve yükseköğretim öğretmenleri
Sonuç olarak, geleceğin iş dünyasını üç başlığın şekillendirmesi bekleniyor:
- Teknoloji (AI, veri, siber güvenlik)
- Yeşil dönüşüm (enerji, çevre)
- İnsana dayalı sektörler (sağlık, eğitim)
Meslek seçimi yaparken hem bu alanlara odaklanmak hem de dijital ve yeşil geçişi destekleyecek becerilere yönelmek, sürdürülebilir ve gelecek vaat eden bir iş hayatı için ideal bir yol haritası olarak karşımıza çıkıyor.
2024 YKS’de En Çok Tercih Edilen Üniversite Bölümleri
2024 yılının en çok tercih edilen bölümlerini lisans ve ön lisans bölümleriyle birlikte değerlendiğimizde şu sonuçlar ortaya çıkıyor:
En çok tercih edilen Sayısal bölümler:
- Tıp
- Diş Hekimliği
- Pilotaj
- Yazılım Mühendisliği
- Bilgisayar Mühendisliği
- Mimarlık
- Beslenme ve Diyetetik
- Makine Mühendisliği
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
- Veterinerlik
- Moleküler Biyoloji ve Genetik
- Eczacılık
En çok tercih edilen Eşit Ağırlık bölümler:
- Hukuk
- Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık
- Psikoloji
- İşletme
- Uluslararası İlişkiler
- İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı
- Yönetim Bilişim Sistemleri
- Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
- Grafik Tasarım
En çok tercih edilen Sözel bölümler:
- Radyo, Sinema ve Televizyon
- Gazetecilik
- Görsel İletişim
- Gastronomi ve Mutfak Sanatları
- Televizyon Haberciliği ve Programcılığı
- Halkla İlişkiler ve Reklamcılık
- Türkçe Öğretmenliği
